Beta karoten jest prowitaminą witaminy A.

Dostarczony w diecie beta karoten w zależności od potrzeb organizmu jest w wątrobie przekształcany w witaminę A.

Witamina A spełnia w organizmie wiele funkcji:

• bierze udział w procesie widzenia;
• chroni przed zakażeniami dróg oddechowych;
• utrzymuje w dobrym stanie skórę, włosy, zęby i dziąsła; zapobiega też rogowaceniu skóry.
• Witamina A bierze także udział, w produkowaniu tzw. immunoglobuliny (białek posiadających aktywność przeciwciał).
• Bywa skuteczna w leczeniu znamion, np. starczych.
• Przyspiesza wzrost i rozwój kości.
• Chroni błonę śluzową jamy ustnej, nosa, gardła, tchawicy i płuc.
• Pomaga w leczeniu rozedmy płuc i nadczynności tarczycy.
  

Jednak osobna uwaga należy się beta karotenowi ze względu na jego rolę w profilaktyce chorób nowotworowych. Działanie zapobiegawcze w tym wypadku polega na przekształcaniu substancji powodujących te choroby (czy to powstających w organizmie, czy pochodzących z zewnątrz) na mniej szkodliwe związki chemiczne.

Beta karoten pobudza też działanie systemu immunologicznego.

Chroni nie tylko przed chorobami nowotworowymi, lecz także przed miażdżycą, zmniejsza ryzyko zawału serca i nagłej śmierci.

Trwający przez dziesięć lat amerykański eksperyment medyczny wykazał, że wśród mężczyzn regularnie zażywających beta karoten wystąpiło o połowę mniej przypadków chorób serca i nowotworu gruczołu krokowego (prostata) niż w grupie kontrolnej, która beta karotenu nie otrzymywała.
Inny ważny eksperyment przeprowadzono w Chinach, w prowincji Linxian, gdzie odnotowany jest najwyższy na świecie wskaźnik chorób nowotworowych żołądka i przełyku. Chińscy i amerykańscy uczeni wspólnie zrealizowali tam program naukowy, polegający na podawaniu zapobiegawczo (osobom zdrowym, w wieku 40-69 lat) codziennej dawki witamin (A, B, C, E) i minerałów bądź placebo. U tych, którzy dostawali zestaw witaminy A i cynku, zachorowalność na nowotwór żołądka zmniejszyła się o dwie trzecie; w innych grupach kontrolnych nie było widać różnicy.
Według uczonych witamina A dlatego chroni przed rakiem, że odgrywa ważna rolę w różnicowaniu i proliferacji komórek; dzięki temu może kontrolować dziko rozrastczjc4ce się komórki nowotworowe i hamować ich rozwój. Zaś cynk reguluje cyrkulację witaminy A w komórkach.
Beta karoten znajduje się w każdej roślinie, lecz najbardziej jego wartościowe źródła to: rabarbar, marchew, szpinak, brukselka, a z owoców - żółty melon i morele.
Z obserwacji wynika, że Japończycy i Norwedzy, których posiłki zawierają dużo beta karotenu, o wiele rzadziej choruje na raka płuc, prostaty, szyjki macicy lub piersi.

Niestety, nasze produkty spożywcze często są zanieczyszczone różnymi środkami chemicznymi i przez to nie są dobrymi źródłami witamin. Na przykład w marchwi często więcej jest azotanów, azotanów i kadmu niż beta karotenu, chyba że marchew ta ma gwarantowaną jakość i pochodzi z bioogrodów. Dlatego należy przyjmować dodatki żywieniowe zawierające czysty beta karoten. Przedawkowania nie należy się obawiać, gdyż organizm przekształca w witaminę A tylko tyle beta karotenu, ile akurat potrzebuje. Beta karoten należy do licznej, bo liczącej około 600 związków rodziny karotenoidów. Ostatnio coraz więcej uwagi poświęca się innym przedstawicielom karotenowców: alfa karotenowi, zeaksantynie, kryptoksantynie i likopenowi. Wszystkie one wykazują silne działanie antyoksydacyj ne.
Preparaty zawierające komplet antyoksydantów stanowią silniejszą ochronę przed szkodliwym działaniem wolnych rodników niż produkty jednoskładnikowe.